بیش از ۲۰ درصد کودکان با استرس دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، اما والدین با رعایت چند نکته می‌توانند این موضوع را به خوبی مدیریت کنند. شاید باورش برای بعضی از والدین سخت باشد، اما باید پذیرفت که کودکان بر خلاف تصور رایج پدر و مادرها، استرس را تجربه می‌کنند. بیشتر والدین، دنیای کودک را دنیایی پر از شور و نشاط و بدون هرگونه استرس و نگرانی می‌دانند و از آن جا که خودشان از فرزندان شان محافظت و مراقبت و نیازهایشان را تامین می‌کنند، خیلی به عوامل استرس‌زا توجهی ندارند.
بعضی از آن‌ها باورشان نمی‌شود کودکان هم با مشکلی به نام استرس درگیر بشوند، اما روان‌شناسان حوزه کودک نظر دیگری دارند. طبق آخرین تحقیقات، بیشتر از ۲۰ درصد کودکان چهار سال به بالا با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند و بی توجهی والدین، باعث حل نشدن این مشکل روانی شان می‌شود که آینده کودک را با خطراتی روبه رو می‌کند. در ادامه مبحث، چند نکته درباره علائم و توصیه‌هایی برای کاهش استرس کودکان مطرح می‌شود.
از کجا بفهمم که کودکم استرس دارد؟
استرس در کودکان کم سن و سال می‌تواند به صورت مکیدن شست، ناخن جویدن، انگشت در بینی کردن، شب ادراری و… باشد، اما در کودکان بزرگ‌تر می‌تواند به شکل پرخاشگری، بدزبانی، اذیت کردن دیگران، کابوس دیدن، دروغ گفتن، بی نظمی، نداشتن اعتماد به دیگران و… خود را نشان دهد. با توجه به اهمیت این موضوع، این سوال پیش می‌آید که چگونه می‌توان به کاهش اضطراب و استرس کودک کمک کرد؟
درباره ترس‌هایش با او صحبت کنید
وقتی می‌ترسیم از مواجهه با عوامل ترس خود اجتناب می‌کنیم، در صورتی که اجتناب از این شرایط، استرس انسان را افزایش می‌دهد. در عوض اگر کودک در مواجهه با ترس خود قرار گیرد، یاد خواهد گرفت در طول زمان به طور طبیعی استرس خود را کاهش دهد. بدن نمی‌تواند برای مدت زمان بسیار طولانی مضطرب بماند، بنابراین سیستمی برای کاهش استرس در این شرایط وجود دارد که بدن را آرام می‌کند.
حواس‌تان باشد که مثبت‌نگر شود
یکی دیگر از عوامل استرسی شدن کودکان، دید منفی آن‌ها به زندگی است. اگر شما مثبت نگر باشید، فرزند شما هم چنین خواهد شد. به او بگویید باید در انتظار اتفاق‌های مثبت زندگی باشد تا با خیال آسوده تری به رشد استعدادهایش بپردازد. به قول معروف، جلوی کودکان به صورت همیشگی فال بد نزنید که تو نمی‌توانی و نمی‌شود و ….
به او اطمینان بدهید که لازم نیست بهترین باشد
بسیاری از ما فکر می‌کنیم لازم است فرزندان ما در زمینه‌های ورزشی، مدرسه و عملکرد‌های مختلف همواره موفق باشند، اما گاهی اوقات فراموش می‌کنیم بچه‌ها باید کودکی کنند. عملکرد فرد در مدرسه را نمرات تعیین می‌کنند نه لذت بردن از یادگیری. مهم است که فرزندتان را به تلاش بیشتر تشویق کنید، اما به همان اندازه مهم است که اشتباهات و نواقص او را بپذیرید و درک کنید. کودک تان باید بداند هر انسانی در بعضی حوزه‌ها ضعیف است. استرس در کودکانی که احساس می‌کنند باید در همه حوزه‌ها بهترین باشند، خسته کننده و ناامید کننده است.
خودتان استرسی نباشید
کودکان به والدین خود نگاه می‌کنند تا بدانند چه واکنشی در هر موقعیتی باید داشته باشند. همه ما تا به حال با این صحنه مواجه شده ایم که کودکی در حال دویدن زمین می‌خورد. اولین حرکت او این است که به والدینش نگاه کند و اگر آن‌ها را نگران ببیند، گریه می‌کند به این دلیل که کودک ناخودآگاه برای نحوه برخورد در هر موقعیتی، از والدین راهنمایی می‌گیرد. کودکان در تمام سنین پیرو احساسات والدین خود هستند. اگر شما مضطرب هستید، فرزند شما مضطرب می‌شود؛ بنابراین وقتی می‌خواهید اضطراب کودک خود را کاهش دهید، باید اضطراب خود را مدیریت کنید.
بپرسید که چرا استرسی می‌شود؟
اگر فرزندتان به شما می‌گوید که نگرانی یا ترسی دارد، نگویید: «نه تو نباید بترسی» یا «تو مشکلی نداری که بترسی». این به فرزند شما کمک نمی‌کند. در عوض، این احتمال وجود دارد فرزند شما به این باور برسد که شما اصلا به او اهمیت نمی‌دهید یا او را درک نمی‌کنید. به جای این جملات، تجربیات فرزندتان را با گفتن این که «به نظر می‌آید ترسیده باشی، چه چیزی تو را نگران کرده؟» درک کنید و سپس بحث و گفتگو درباره احساسات و ترس فرزندتان را ادامه دهید.
اعتماد به نفس‌اش را بالا ببرید
کودکان تحت شرایط تنش‌زا ممکن است در افکار منفی و انتقاد از خود گم شوند یعنی بر نیمه خالی لیوان و نگرانی درباره وقایع آینده تمرکز کنند. هرچه بیشتر بتوانید بر ویژگی‌های مثبت فرزندتان و نقاط قوت او تاکید کنید، بیشتر آن را به فرزندتان یادآوری می‌کنید که با تلاش به خواسته هایش در آینده خواهد رسید. تعریف و تمجید از کودک اگر واقع بینانه و بر اساس نقاط قوتش باشد، تاثیر زیادی در افزایش اعتماد به نفس و کاهش استرس او خواهد داشت.
سرگرمی برایش ایجاد کنید
کودکان به آرامش نیاز دارند. متأسفانه گاهی اوقات حتی فعالیت‌های سرگرم کننده مانند ورزش، بیش از آن که سرگرم کننده باشد، بر موفق یا موفق نشدن در آن تاکید می‌شود و والدین از فرزند خود می‌خواهند برای کسب موفقیت در آن تلاش کند. شما باید در طول هفته فعالیت‌هایی را که برای فرزند شما فقط جنبه سرگرمی دارد، تدارک ببینید. این ممکن است شامل برنامه ریزی روزانه برای کودک شما باشد که با اسباب بازی یا بدون آن بازی کند، یک ورزش (بدون آن که رقابتی باشد) انجام دهد یا نقاشی کند.
از پاداش دادن به موقع غافل نشوید
هر زمان که کار درستی انجام می‌دهد، او را با ستایش، در آغوش گرفتن یا حتی هدیه دادن چیز‌های کوچک مانند یک برچسب یا برخورد محبت آمیز پاداش دهید. این روش، دادن رشوه نیست بلکه انگیزه‌ای برای فرزندتان است تا خود را در موقعیت‌های مختلف قرار دهد و بیشتر به فکر انجام کار‌های درست باشد. اگر رفتار‌های توام با پاداش داشته باشید، فرزند شما فعال‌تر خواهد شد.